Tips & Technieken ‘Aandacht reguleren’ zelfstudie

In mijn vorige blog heb ik het gehad over de verschillende onderdelen en vaardigheden waar zelfstudie uit kan bestaan. Aandacht reguleren was het eerste waar ik het over had, in deze blog ga ik proberen hier tips en technieken over te delen.

Eerst even een opfrisser van wat ik toen heb gezegd
Hierbij zijn veelvoorkomende symptomen; het niet voldoende aandacht geven aan details of taken en slordig fouten maken in school. Ook kan er moeite zijn bij het aandacht behouden bij bijvoorbeeld een bepaald vak, onderdeel of taak. Het kost heel veel energie om je te richten op dezelfde activiteit voor een lange tijd. Hierbij zijn het opvolgen van aanwijzingen en afmaken van schoolwerk een van de symptomen om ADHD mee te kunnen herkennen.

Aandacht reguleren kan invloed hebben alle onderdelen en vaardigheden van zelfstudie. Het reguleren van aandacht is namelijk een onderdeel van hoe je bepaalde dingen aanpakt en bereikt. Aandacht reguleren bestaat over het algemeen uit het richten, verdelen (multitasking of task switching) en volhouden (concentratie). Ook bestaat aandacht uit opwekken, selectief toepassen en wisselen tussen twee of meer stimuli.

Hyperfocus
Zoals ik eerder heb verteld is een van de technieken die ik gebruik om mijn aandacht te kunnen richten en behouden, het triggeren van hyperfocus. Wanneer ik wat moet leren zorg ik ervoor dat ik een bepaalde interesse in het onderwerp heb. Ik kijk naar wat ik in een bepaalde opdracht of onderwerp interessant vind, waardoor ik gemotiveerd raak om hiermee bezig te zijn. Zo hou ik mijn hersenen voor de gek om gemakkelijker te beginnen met en aandacht te besteden in studeren. Zoals vele andere mensen met autisme kan ik specifieke en beperkte interesses hebben. Door deze techniek toe te passen heb ik voor mijzelf deze interesses heel veel kunnen verbreden. Hierdoor voel ik mij meer gemotiveerd om ergens aan te beginnen en door te gaan.
Naast het triggeren van hyperfocus kan je ervoor zorgen dat de leerstof interessant en uitdagend is. Het kan dan zijn dat de hersenen veel meer gemotiveerd en geprikkeld raken om de zelfstudie op te pakken en aandacht te geven. Daarentegen kan het ook zijn dat het een fijner en gemotiveerd gevoel geeft om juist met iets bekends bezig te zijn en iets waar al interesse in is. De truc is dus om de hersenen geïnteresseerd te laten raken. Alleen jij of iemand die je goed kent weet wat die interesses zijn. Wees je er wel van bewust dat het altijd kan verschillen tussen mensen.

Omgeving
Het principe van het voor de gek houden van mijn hersenen, gebruik ik dergelijk vaak. Ik gebruik dit ook door de omgeving waarin ik met zelfstudie bezig ben specifiek te kiezen. Ik probeer met opzet een omgeving te kiezen en creëren waarin ik geforceerd/geïnspireerd raak om de aandacht te behouden. Persoonlijk kan ik mij het beste concentreren als ik op school ben. School is voor mij een omgeving om ook echt met school bezig te zijn en in mijn hoofd wil ik dan ook echt alleen met school bezig zijn. Deze leeromgeving kan verschillen voor iedereen en kan ook van tijd tot tijd verschillen. Wanneer ik thuis zit, voel ik mij soms geconcentreerd als ik bij mijn bureau zit en de andere keer als ik op bed lig of op de bank in de woonkamer. Mijn tip is, experimenteer en luister naar je hersenen over wat voor jou op dat moment een fijne plek is om te studeren. Soms werkt het ook om bepaalde kleding te dragen die je motiveren om aandacht te krijgen. Denk aan vrijetijdskleding om bijvoorbeeld ontspannen bezig te kunnen zijn of casual kleding zodat je je juist actief gaat voelen. Ik heb een keer van iemand gehoord dat die zijn schoenen aan houdt tijdens het studeren. Dit doordat wanneer die uit gaan, zijn hersenen denken dat hij klaar is met werken voor die dag.
Een tip die je waarschijnlijk al vaak eerder hebt gehoord is het doen van zelfstudie in een omgeving met weinig prikkels. Dit zodat je minder geneigd bent om afgeleid te worden. Ik weet net zo goed als jij dat dit soms makkelijker gezegd is dan gedaan, maar in mijn ervaring stiekem ook waar. Door een minder prikkelachtige omgeving voor jezelf te maken, kost het minder energie voor de hersenen om aandacht te reguleren over de verschillende input die je dan krijgt.

Tijd
De tijd waarop je gaat studeren kan ook invloed hebben op jouw concentreergehalte. Voor sommige van jullie zal dit de ochtend zijn en voor anderen de middag, namiddag of in de avond. Dit kan hiernaast meerdere momenten zijn van de dag. Probeer te werken op een moment op de dag, waarin jij je aandacht makkelijk kan reguleren. Het kan zijn dat je je juist geconcentreerd voelt als je een bepaalde activiteit vooraf uitvoert of terwijl je aan het studeren bent. Soms werkt het voor mij om juist prikkels om mijn heen te hebben zoals muziek of een video die ik naast mij heb afspelen. Let er dan wel op dat die activiteit niet al je aandacht weghaalt van wat je eigenlijk wilt doen. Deze techniek werkt vooral wanneer je druk ervaart bij het doen van een bepaalde opdracht of onderwerp. Zo heb je toch een beetje afleiding voor de stress, maar ben je toch bezig. Het gaat misschien niet even snel, maar het werkt wel. Liever iets gedaan, dan niks en nog meer druk krijgen en dichter bij de deadline komen. Soms werkt het ook om voor jezelf een afspraak neer te zetten met iemand anders, waardoor het nodig is om daarvoor je zelfstudie af te hebben. Zo zorg je ervoor dat je jezelf de druk geeft om op tijd aan je zelfstudie te kunnen voldoen.

Energie
Ervoor zorgen dat je uitgerust bent, kan ervoor zorgen dat je meer energie hebt om je aandacht te reguleren. Ook het uitkiezen van een situatie waardoor je meer gemotiveerd raakt om te leren, werkt om meer energie te krijgen. Zoals het met iemand studeren, het hoeft dan niet te zijn dat de andere persoon dezelfde opleiding of hetzelfde vak doet. Het bijzijn van iemand die ook aan het studeren is kan soms de nodige motivatie geven om zelf ook bezig te zijn. Hierbij wordt er dan een leersfeer ontwikkelt. Tijdens de middelbare school was ik vaak 24/7 bezig met school, hierdoor is dit normaal geworden voor mijn hersenen. Dit was natuurlijk niet altijd even gezond voor tijd voor mijzelf nemen en voor het bijhouden van sociale contacten. Hierdoor had ik de regel met mijzelf gesteld dat wanneer ik aan het eten was, al was het een bakje met druiven, ik pauze hield of met andere mensen ging socializen. Door deze regel zorgde ik ervoor dat ik structuur en energie kreeg tussen het leren door. Ik kon zelfs makkelijker mijn aandacht wisselen tussen verschillende activiteiten. Misschien is dit ook iets voor jou!
Door duidelijkheid te hebben, is het makkelijker om ergens aandacht aan te geven. Hierbij telt dan ook het rustig houden van de omgeving en geluiden. Wanneer het nodig is, is het dan belangrijk om iets rustig te herhalen. Ook het niet doen van te complexe opdrachten of meerder opdrachten tegelijk, kan het reguleren van aandacht lastig maken. Maak het jezelf makkelijk door hulp te vragen, te herhalen en jezelf niet meteen op te zadelen met complexe opdrachten.

Leren over wat voor jou werkt heeft tijd nodig. Dat kan frustrerend zijn. Probeer voor jezelf per onderdeel te kijken wat voor jou werkt, anders zorg je er alleen maar voor dat je jezelf overwerkt. Het klinkt misschien wat cliché en alsof je hier het geduld niet voor hebt, maar het komt goed. Werk stap voor stap. Ik hoop dat ik jou met deze blog heb kunnen helpen in het beter kunnen reguleren van aandacht en ik wens je nog veel succes! Ik ben 24/7 bereikbaar via mail, zie ‘Contact’. In mijn volgende blog ga ik praten over zelfstandig werken in de zelfstudie. Hopelijk tot de volgende blog!