Tips & Technieken ‘Zelfstandig werken’ zelfstudie

In mijn blog ‘Zelfstudie op school’ heb ik het gehad over de verschillende onderdelen en vaardigheden waar zelfstudie uit kan bestaan. Zelfstandig werken was hier een van, in deze blog ga ik proberen hier tips en technieken over te delen.

Eerst even een opfrisser van wat ik toen heb gezegd
Studenten met informatieverwerkingsproblemen zoals autisme kunnen moeite hebben met zelfstandig werken. Hun onvermogen om met (te) ruime werkkaders om te gaan, zelf verduidelijking te vragen over wat de opdracht inhoudt en op welke wijze de opdracht uitgevoerd moet worden, kan hun studievoortgang belemmeren.
Zelfstandig werken kan ook juist een sterkte zijn voor mensen met deze stoornissen. Mensen met autisme kunnen erg recht door zee zijn. Dit gebruik ik in mijn voordeel wanneer ik wat wil vragen aan een docent of medestudent. Ik vraag dan meteen fysiek, via WhatsApp of mail hulp.

Het onvermogen om zelfstandig te werken kan vooral de in de weg staan van de studievoortgang. Hierdoor kan het zijn dat schoolwerk zich opstapelt, hetzelfde geld voor de druk die dan evenredig stijgt. Door de druk en stress wordt er nog meer uitgesteld en voelt het alsof je in een vicieuze cirkel vast zit, waar je niet uit kan. Gelukkig zijn er manieren om hiermee om te leren gaan, in deze blog hoop ik hierbij te kunnen helpen.

Uitlegmoment
Persoonlijk heb ik ook nog wel eens moeite met dit onderwerp, vooral het werken met (te) ruime werkkaders. Mijn techniek is om voor mijzelf bij het uitlegmoment zoveel mogelijk duidelijkheid proberen te scheppen wat nu de bedoeling is. Wat mij dan heel erg helpt, is bij uitleg over een onderwerp of opdracht mijn aandacht er zoveel mogelijk bij houden. Ik schrijf dan letterlijk en zoveel mogelijk, in een apart document op of op een apart blaadje, over wat de bedoeling is en puntsgewijs wat er gedaan moet worden, en wanneer. Ik schrijf dan bijvoorbeeld ook op wat de opdracht inhoudt en op welke wijze de opdracht uitgevoerd moet worden.
Hiernaast schrijf ik apart op wat ik niet helemaal begrepen heb, nog vragen over heb of nog wil weten. Na de uitleg vraag ik dan klassikaal of persoonlijk aan de docent of hij hier duidelijkheid over kan geven. Daarbij ga ik ook weleens na het uitlegmoment het gesprek met mensen uit mijn klas aan. Ik vraag dan of zij al ideeën hebben over de opdracht of de opdracht met mij willen maken, of in ieder geval een begin.

Actief bezig zijn
Voordat ik actief bezig ga zijn met de opdracht, zorg ik ervoor dat ik voor mijzelf duidelijk heb wat de bedoeling is ervan. Het kan dan ook handig zijn om in de beschrijving van de opdracht of bij de docent te checken of dit klopt. Zo loop ik minder risico om tijdens het maken van de opdracht vast te lopen en ophoping van werk en stress te vermijden. Daarna zorg ik ervoor dat ik een lijstje heb staan van wat ik stapsgewijs moet doen voor de opdracht. Dan is het makkelijker om een begin te maken aan de opdracht en zeker te weten wat je precies moet doen. Voorbereiding is the key!

In de tijd dat ik actief bezig moet zijn aan de opdracht heb ik ook een techniek. Deze gebruik ik vooral bij (te) brede werkkaders. Ik probeer mij steeds één voor één te richten op een bepaald deel van de opdracht. Dit doe ik door het lijstje te volgen waar stapsgewijs op staat wat ik moet doen. Door deze techniek heb ik een rode draad die ik kan volgen. Ook krijg ik minder druk over dat heel de opdracht in één keer op mij af komt. Soms duurt het langer om na te denken over hoe iets gedaan moet worden. Het kan dan helpen om gewoon mee te gaan in je eigen persoonlijke voorkeuren en routines. Het kan zijn dat deze niet gezond of heel effectief zijn, maar met deze nieuwe kennis lukt het misschien wel beter. ; )

Begeleiding
Soms is het wel eens zo dat je bij het zelfstandig werken begeleiding nodig hebt. Het is niet erg als je hulp nodig hebt, daar zijn docenten voor. Liever hulp vragen en de opdracht gaat goed, dan stress hebben over het feit dat je niet weet wat je ermee aan moet. Na het uitlegmoment maak ik wel eens een afspraak met de begeleider, om de opdracht één op één te bespreken en vragen te stellen. Het geeft mij een zeker en vertrouwd gevoel, wanneer ik zeker weet wat de opdracht inhoudt en wat ik moet doen. Ook vorm ik dan meestal een band met de docent en heb ik sneller de zekerheid om naar de docent te stappen wanneer ik vragen heb. Door deze technieken kan het een stuk makkelijker worden om aan de slag te gaan met een opdracht en vragen te stellen wanneer dit nodig is.

Tips voor de begeleiders
Ook voor de begeleiders heb ik een paar tips. Hopelijk helpen deze jullie bij het nog beter begeleiden van mensen met autisme en ADHD.  

1. Wanneer je weet dat iemand moeite kan hebben met dit onderwerp, stap naar die persoon toe om begeleiding aan te bieden. Bijvoorbeeld het maken van een afspraak (of meerdere) om de opdracht te bespreken. Voor mensen met autisme en ADHD kan het soms een obstakel zijn om dit initiatief te nemen. Een reden hiervoor kan zijn, omdat hij of zij dan meteen een label krijgt of dat diegene het simpelweg niet durft.
2. Geef duidelijke instructies, leg uit waarom, wanneer, hoe en waar ze iets moeten doen. Wanneer je dit niet verteld, kan het zijn dat er nog steeds belangrijke informatie wordt misgelopen voor de student.
3. Schrijf de instructies en aantekeningen op voor de duidelijkheid. Hierdoor kan de begeleide student teruglezen wat er besproken was. Ook hoeft de begeleide persoon minder snel de drempel weer over te gaan om vragen over de opdracht te stellen.
4. Probeer mee te gaan in hun persoonlijke voorkeuren en routines (wanneer deze niet zodanig inefficiënt en ongezond zijn). Het kan lastig zijn voor een persoon met de stoornissen om af te wijken van een voorkeur en routine waar zij op leunen. Iets nieuws leren, plannen en regelen is iets wat soms tijd nodig heeft om te verwerken en goed te keuren. Heb hier begrip en geduld voor, de hersenen van deze persoon werken niet zoals die van jou.
5. Vraag of de opdracht duidelijk is.
6. Stel specifieke vragen om zo dingen naar voren te halen die toch niet duidelijk zijn. Mensen met autisme en ADHD kunnen het lastig vinden om te reflecteren en een overzicht te krijgen, over welke informatie wel of niet goed is verwerkt.
7. Complimenteer studenten regelmatig naar aanleiding van behaalde studiesucces(jes).

Een metafoor voor een persoon met autisme is dat deze een trein op een treinspoor is. Deze mensen kunnen niet van het spoor af. Wanneer ze een nieuwe richting op moeten, moet er eerst een spoor worden aangelegd en dit kost tijd. ‘Gewone’ mensen rijden in een auto en kunnen overal heen. Het kost dus langer en meer energie om informatie te verwerken voor een persoon met autisme.